Letty: ‘Samen met de cultuur van de organisatie is dat inderdaad een belangrijke factor. Ooit is er een for­matieplan voor de nieuwe organi­satie geschreven, vanuit de weten­schap van toen en de opdracht die er toen lag. Wij merken dat daar nooit goed op is doorontwikkeld. Begrijpelijk, omdat het er toen om ging iedereen een plek te geven en tegelijkertijd te bezuinigen. Een belachelijke combinatie trouwens. Maar inmiddels is het wel tijd om als lerende organisatie verder te ontwik­kelen.’

Letty: ‘Er zijn inderdaad keuzes gemaakt die achteraf gezien niet zo handig waren. Zoals de te grote span of control van iedere teamchef, waar­door de personele zorg niet de aan­dacht krijgt die deze zou moeten hebben. Al die mensen maken vier­entwintig uur per dag, zeven dagen per week van alles mee. En de chef moet alle signalen van zaken die aandacht nodig hebben vanaf grote afstand oppikken.’

Roy: ‘Ook voor die teamchef zelf is dat trouwens een heftige situatie. Die zit met een team van soms meer dan 200 mensen, die hij of zij maar moet zien te handelen. Ook in die lijn zie je mensen omvallen.’

Roy: ‘Precies. Als zaken dan afwijken van de standaard, dan wordt er in de praktijk gezocht naar handige oplos­singen. Via allerlei olifantenpaadjes proberen ze zaken toch opgelost te krijgen. Alleen vervuil je daarmee dan wel meteen je eigen organisatie.’

Letty: ‘Al die improvisaties en uitzon­deringen halen meteen een belangrijke bestaansgrond van de Nationale Politie onderuit. Standaardisatie was toch een belangrijk oorspronkelijk doel. Maar door de huidige situatie werk je juist onderlinge verschillen in de hand.’

Letty: ‘Het onderwijs binnen de politie is op een bijzondere manier georgani­seerd. Een soort van driehoek. Je hebt de Politieacademie die geaccrediteerd is om dit onderwijs te geven, je hebt de eenheden en je hebt de kant van de OBT (Operationele Begeleiding en Training) waar de lijnverantwoordelijk­heid zit. Dat blijft voor mij nog steeds een vreemde constructie.’
Roy: ‘En het gaat natuurlijk om de student. Hoe zit het bijvoorbeeld met de verantwoordelijkheid vanuit de opleiding als die naar een LOP (Leer en Ontwikkel Plek) gaat. Wie pakt het daar op? Is dat een doorlopende lijn voor een docent die weet wat er op die LOP’s gebeurt? In de praktijk lijkt die er - nog - niet te zijn.’

Roy: ‘Dat zijn inderdaad dezelfde signalen, die wij al eerder hadden gekregen. Alleen kun je dit soort situaties niet à la minute oplossen. Maar iedereen is het er wel over eens dat het onderwijs moet veranderen.’

Letty: ‘Om veel studenten te kunnen opleiden, heb je voldoende docenten nodig. En als je dan constateert dat je 120 docenten tekort komt, dan weet je dat je dat niet zomaar oplost. Zeker als je ook nog moet opleiden als die nieuwe krachten binnen zijn. Dat duurt even. Maar gelukkig staat iedereen binnen het programma nu wel goed met elkaar in verbinding en zijn de nodige stappen in de goede richting gezet. Ik vind dat wel een belangrijke.’

Letty: ‘Dat klopt. Heel vaak zit het in de wijze waarop de politie communi­ceert. Die moet echt veranderen, vinden wij. Er heerst nu vaak de neiging om pas te communiceren als alles helemaal gecheckt is. Dat alles juridisch verantwoord is. Wij adviseren om de mensen mee te nemen in de communicatie. Laat het proces gewoon zien, maak het transparant. Dan creëer je draagvlak en gaan veranderingen veel soepeler.’
Roy: ‘Je hebt elkaar keihard nodig. Als medewerkers, als leiding, maar ook als vakorganisaties, georganiseerd overleg en medezeggenschap. Dat werkt het gemakkelijkst als je elkaar goed op de hoogte houdt. Niet alleen aan het begin en eind, maar ook steeds op de weg ernaartoe.’

Sinds 2020 is de Ombudsfunctionaris Nationale Politie actief. Na twee proef­jaren is intussen ook besloten om de functie voort te zetten. Vanuit het gebouw van het CAOP in Den Haag geeft Letty Demmers met haar zes medewerk(st)ers er invulling aan.

‘Als onafhankelijke instantie binnen de politieorganisatie richten we ons op meldingen die politiemedewerkers, ex-medewerkers en de familie van mede­werkers doen. Mensen die op de een of andere manier hun verhaal niet kwijt kunnen binnen de organisatie’, geeft de Ombudsfunctionaris Nationale Politie aan.

Ze vervolgt: ‘Onze insteek is de vraag of het mogelijk is het probleem op te lossen voordat de melder het hele juridische traject in moet. Tegelijkertijd kijken we naar rode lijnen die in de individuele meldingen terugkomen. Komen die voort uit de structuur van de politieorganisatie, uit processen en protocollen? Verder doen we, naast het reageren op melding­en, zelf onderzoek naar situaties in de praktijk. Dat gebeurt bijvoorbeeld door op eigen initiatief eenheden te bezoeken.’

De meldingen en bevindingen kunnen uiteindelijk resulteren in een advies aan de korpschef. ‘Als dat de juiste weg blijkt om tot een oplossing te komen zullen we dat zeker doen. Daarbij blijven we ook het vervolgtraject nauwlettend in de gaten houden. Het zijn geen vrijblijvende adviezen. We werken binnen dezelfde organisatie, maar hebben steeds een onafhankelijke kritische blik.’