Politiestudenten ontvangen vanaf het tweede jaar van hun opleiding een salaris. In het eerste (theoretische) opleidingsjaar moeten ze het doen met ‘zakgeld’ van de werkgever – een tegemoetkoming in hun kosten, te vergelijken met een studiebeurs.

Deze regeling geldt niet voor zij-instromers die voorafgaand aan hun opleiding minstens twee jaar achter elkaar minstens 28 uur per week hebben gewerkt voor minstens het minimumloon. Zij hebben meteen vanaf het begin – dus een jaar eerder dan de andere studenten – aanspraak op een aanloopsalaris dat aansluit bij hun toekomstige functieniveau bij de politie.

Een bij de NPB aangesloten zij-instromer concludeerde gaandeweg haar eerste opleidingsjaar dat haar aanstellingsbesluit niet klopte. Op basis van haar werkervaring had ze eigenlijk geen ‘zakgeld’ toegekend moeten krijgen, maar meteen een aanloopsalaris. Praktisch probleem: de wettelijke bezwaartermijn (van zes weken) tegen het werkgeversbesluit was al verlopen.

In overleg met de bond werd besloten een verzoek tot erkenning van een zogenaamde duuraanspraak in te dienen. Dat wil zeggen: ze deed een beroep op het korps om haar recht op een aanloopsalaris in ieder geval vanaf de datum van haar verzoek te erkennen.

Ze had daarbij een duidelijk belang in de (nabije) toekomst. Kreeg ze aan het eind van haar eerste opleidingsjaar een positief studieadvies, dan zou haar tijdelijke aanstelling voor dat eerste jaar worden omgezet in een nieuwe tijdelijke aanstelling – met een nieuwe inschaling. Het alsnog vaststellen van de salaris-aanspraak zou daarop een positief effect hebben.

Helaas ontkende het korps het bestaan van een duuraanspraak. De werkgever voerde aan dat de werkervaring van de politiestudent haar helemaal geen recht gaf op een salaris. Er zat namelijk enige tijd tussen haar vorige werk en de start van haar basispolitieopleiding. En in het Besluit bezoldiging politie (Bbp) stond duidelijk – aldus het korps – dat de salaris-aanspraak alleen geldt bij voldoende betaalde werkervaring ‘direct voorafgaand’ aan een eerste aanstelling bij de politie.

De NPB zag zich gedwongen de zaak aan de rechter voor te leggen. Die gaf de bond aan de ene kant gelijk: het korps had ten onrechte besloten dat er geen duuraanspraak bestond. De politiestudent had haar verzoek ingediend voordat haar aanstellingstermijn van een jaar afliep. Daarmee was ze ‘op tijd’ geweest om een herziening van het inschalingsbesluit met het oog op de toekomst te kunnen claimen.

Aan de andere kant vond de rechter dat het besluit van de werkgever inhoudelijk wel terecht was. De student was niet rechtstreeks van een andere baan overgestapt op een baan bij de politie en dus voldeed haar werkervaring niet aan een belangrijke voorwaarde voor de toekenning van een aanloopsalaris.

Een teleurstellende uitspraak, waartegen de bond in hoger beroep ging. In haar beroepschrift betoogde NPB-jurist Kim Kromhout dat het Bbp twee bepalingen kent over de inschaling van zij-instromers die een basispolitieopleiding gaan volgen.

De hierboven genoemde groep (minstens twee jaar werkervaring voor minstens het minimumloon) heeft recht op een aanloopsalaris dat aansluit bij hun toekomstige functieniveau bij de politie. Daarbij wordt niet als voorwaarde gesteld dat er geen tijd mag zitten tussen hun vorige baan en de start van hun politieopleiding.

Een tweede groep zij-instromers kan desgewenst hoger worden ingeschaald en een salaris toegekend krijgen dat aansluit bij hun voorafgaande inkomsten. Hierbij geldt als voorwaarde dat hun voormalige werk minstens twaalf maanden is gedaan ‘direct voorafgaande’ aan de start van hun politieopleiding. Het moet dan dus gaan om een letterlijke overstap. Volgens mr Kromhout had de werkgever dit criterium voor een hogere inschaling ten onrechte (ook) van toepassing verklaard voor de toekenning van een regulier aanloopsalaris.

Kort en goed: de Centrale Raad van Beroep stelde de NPB volkomen in het gelijk. Haar oordeel luidt dat op basis van de regelgeving inderdaad aanspraak op een salaris bestaat voor ‘zij-instromers met twee jaar aaneengesloten werkervaring die al dan niet direct voorafgegaan is aan de aanstelling bij de politie’. De interpretatie van de korpschef – dat de aanspraak alleen bestaat bij een direct aansluitende overstap – werd door de Raad verworpen.

Inmiddels is de NPB duidelijk geworden dat het korps ook wel eens een andere salaris-aanspraak ontduikt. Te weten: het recht van collega’s op behoud van hun politiesalaris als ze vanuit een ondersteunende of een ATH-BOA functie aan een basispolitieopleiding beginnen.

Deze afspraak tussen de werkgever en de bonden is vastgelegd in artikel 6 lid 5 van het Besluit bezoldiging politie (Bbp).

Bij de NPB hebben zich echter al een aantal collega’s gemeld die bij hun overstap doodleuk zijn teruggezet op ‘zakgeld’. Ten onrechte dus! Bij het korps lijkt over deze aanspraak verwarring te zijn ontstaan doordat deze medewerkers een tijdelijke aanstelling hadden. Maar ook dan geldt de rechtspositionele garantie van salarisbehoud bij het doorstromen naar een andere functie via een basispolitieopleiding.