Het Huis voor Veiligheid (door de NPB en de ACP ondergebracht in een coöperatie) is bedoeld als een fysieke ontmoetingsplek voor werknemers en organisaties binnen het veiligheidsdomein. Zij kunnen daar bij elkaar komen om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen. Dat kan kleinschalig op bijvoorbeeld de verdiepingen waar nu de werkorganisaties van de ACP (eerste verdieping) en de NPB (tweede verdieping) zijn ondergebracht. Het kan echter ook grootschaliger in de vergaderruimten op de begane grond en in de ruime kelder van het gebouw, die speciaal voor het houden van conferenties en congressen is ingericht.

In die ruimte vond tijdens de opening een seminar van anderhalf uur over mensenhandel plaats. Dat gebeurde onder leiding van Telegraaf-journalist Marcel Vink, schrijver van de nodige artikelen over dat onderwerp. Hij introduceerde om te beginnen Brian Varma, die een presentatie gaf over het werk van het landelijke Coördinatiecentrum tegen mensenhandel (Comensha) en de ernst en omvang van dit maatschappelijk probleem.

Varma besprak onder andere een groot misverstand over mensenhandel. Het is namelijk geen fenomeen dat alleen samenhangt met gedwongen prostitutie, maar ook met gedwongen arbeid, gedwongen criminaliteit en (in toenemende mate) gedwongen orgaanverwijdering. Ook benadrukte hij dat een groot deel van de misdaden op dit gebied niet bekend is. Volgens de meest betrouwbare schatting zouden er in Nederland 6.250 slachtoffers te vinden moeten zijn. Maar bij CoMensha staan er slechts 1.013 geregistreerd – waarvan 44 in de veiligheidsregio Midden-Nederland (waaronder Baarn valt).

De burgemeester van Baarn, Mark Roëll, vertelde over zijn ervaringen als portefeuillehouder mensenhandel. Hij onderstreepte het belang van samenwerking en afstemming tussen zorg, onderwijs en veiligheid: ‘dwars door de domeinen heen’. Volgens Roëll is het hoog tijd dat tot meer mensen doordringt hoe urgent dit probleem aan het worden is – en zeker niet alleen in de grote steden.

Hij toonde zich dan ook erg ingenomen met de reizende expositie ‘Open je ogen voor mensenhandel’, die dit najaar in Baarn te bezichtigen was: dertig indringende portretten van slachtoffers van mensenhandel. Ter gelegenheid van het seminar was die tentoonstelling ook in het Huis voor Veiligheid te zien. ‘Bekijk die portretten en lees vooral de bijbehorende verhalen.’

Het seminar werd afgesloten met een paneldiscussie over mogelijke verbeteringen in de strijd tegen de mensenhandel. In het panel zaten Michael en George, twee migratie-hondengeleiders van de Zeehavenpolitie in Rotterdam; Raymond Venema, de ketenregisseur Mensenhandel Gooi & Vechtstreek; Richard Gerrits, adviseur adresfraude en voorzitter van de BOA-bond van de ACP; en Bas de Bock, hoofd van het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel (EMM) - een samenwerkingsverband tussen de Nationale Politie, de Koninklijke Marechaussee, de Inspectie Sociale Zaken, de Immigratie- en Naturalisatiedienst en het Openbaar Ministerie.

In samenspraak met vragenstellers uit de zaal (gevuld met zo’n zestig genodigden) stelden de ervaringsdeskundigen vast dat de strijd tegen de mensenhandel vooral wordt belemmerd door een gebrekkige informatie-uitwisseling. Zowel tussen als binnen de betreffende organisaties schiet het delen van informatie tekort, mede door beperkende wet- en regelgeving op dat gebied.

Ook zijn door de bezuinigingen op de overheidsvoorzieningen in de laatste vijftien jaar flink wat informatie verzamelende functies en diensten verdwenen. Het gevolg is dat allerlei relevante informatie in de praktijk misschien nog wel wordt verzameld, maar dan vaak op persoonlijk initiatief en niet zodanig dat deze gegevens voor breder gebruik toegankelijk zijn.

Tot slot werd het gebruik van niet op elkaar aansluitende ict-systemen uitdrukkelijk genoemd als een behoorlijke achilleshiel. In de huidige situatie moet gewerkt worden met vaak simpelweg te oude informatie- en communicatiesystemen. En dat is fnuikend voor een optimale bestrijding van deze vorm van misdaad, die het moet hebben van het actief verzamelen en analyseren van data. Want, zoals Bas de Bock tijdens het seminar opmerkte: ‘Slachtoffers van mensenhandel komen in de regel niet naar het bureau om aangifte te doen.’

Meer samen doen is de sleutel tot betere resultaten. Dat was niet alleen de conclusie van het eerste seminar in het Huis voor Veiligheid, maar ook het argument voor de besturen van de ACP en de NPB om in 2019 een plan te maken voor gezamenlijke nieuwe huisvesting en het uitbouwen van de onderlinge samenwerking. Twee jaar later al wonen de bonden samen in Baarn.

Tijdens de opening verklaarde ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp dat dit een historische en tot voor kort ondenkbare stap was in de geschiedenis van beide bonden. ‘Maar inmiddels is duidelijk dat we meer overeenkomsten hebben dan verschillen.’ NPB-voorzitter Jan Struijs liet weten zeer in zijn sas te zijn met de geïntensiveerde samenwerking: ‘Iedereen is er enthousiast over: de besturen, de werkorganisaties en de leden.’

Ook de werkgever bleek enthousiast over de toenadering van de twee grootste politiebonden van Nederland. Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus had een videoboodschap opgenomen waarin hij de bonden van harte feliciteerde en bedankte voor de ‘altijd prettige en opbouwende samenwerking’.

Persoonlijk aanwezig namens de korpsleiding van de Nationale Politie was Leonard Kok. Hij roemde ‘onze bonden’ als ‘strategisch partner’ en bleek drie cadeautjes te hebben meegebracht om het Huis voor Veiligheid mee op te fleuren. Het bleken een ingelijst korpslogo, een ingelijste groepsfoto van de korpsleiding en een bijzondere poef – gemaakt van onverslijtbare blauwe politiebroeken.