Uit schaamte en angst voor eventuele gevolgen zijn politiemedewerkers met financiële problemen geneigd zich daarover gedeisd te houden. Meerdere bestuursleden van de Sociaal Fondsen Politie weten dat maar al te goed vanuit de praktijk. “Natuurlijk doet het iets met je eergevoel. Je loopt er gewoon niet mee te koop”.

Een ander bestuurslid reageert met de wetenschap dat mensen dan niet graag met leidinggevenden praten. Hoewel ze vanuit de organisatie worden opgeroepen om dat wel te doen. “Ze beseffen dat je, bewust of onbewust, direct een stempel krijgt als je erover begint. Sterker nog, je wordt vaak meteen gezien als potentieel risico. Alsof je je dan meteen laat omkopen of open staat voor steekpenningen. Hoe dan ook, het heeft gewoon gevolgen voor je carrière.” Vandaar dat iedereen nogmaals het belang van onafhanke­lijkheid benadrukt. “Hoewel je absoluut hulp kunt krijgen binnen de politieorganisatie, bijvoorbeeld via het bedrijfsmaatschappelijk werk. Maar de mensen willen toch een garantie van onafhankelijkheid en vertrouwelijk­heid.”

De instelling van een speciale politiepagina binnen Geldfit wordt in dat kader toegejuicht. “Geldfit is hét onafhankelijke kanaal met tips en adviezen over geldzaken. Het is in 2017 opgezet om mensen heel concreet te helpen bij vragen over geld en geld­problemen”, vertelt Paul Bakker van Nederlandse Schuldhulproute, de organisatie achter Geldfit. “Heel concreet kunnen mensen naar de website gaan en daar helemaal anoniem een simpele test invullen. Of ze bellen met Geldfit en lopen de vragenlijst door met een medewerker. Uit de test komen de wegen naar de best voorliggende hulp. Dat varieert dan van tips om zelf mee aan de slag te gaan tot verwijzingen naar een actieve steun van een digitale of lokale vrijwilliger. Of een verwijzing naar schuldhulpverlening. Vanuit de pagina die speciaal op de politie is gericht, kan die verwijzing dus ook naar het Sociaal Fonds zijn.”

Hij benadrukt nogmaals dat het steeds maatwerk blijft, dat helemaal op de betreffende medewerker is afgestemd. “En het voorkomt dat iemand van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Iets wat nog weleens gebeurt als je zelf afzonderlijke instanties gaat benaderen. Vanuit Geldfit blijven we naast je staan door het hele proces.”

Dat armoede in Nederland wel degelijk bestaat, laat Rosanne Oomkes van de Hogeschool Utrecht aan de hand van verschillende cijfers zien. Het zijn trouwens allemaal onderzoeksresul­taten die stammen van voor de huidige energiecrisis en de hoge inflatie. Naar verwachting zullen de uitkomsten voor dit jaar dus met een flinke factor vergroot moeten worden.

Tot 2020 was er nog een daling te zien in de cijfers rond problematische schulden en betalingsproblemen. In 2021 gaf veertig procent van de onderzochte groep aan dat ze soms moeilijk kunnen rondkomen. En 62 procent van de bedrijven gaf daarbij aan dat ze medewerkers met geldproblemen in dienst hadden.

Langdurige armoede is in de Corona-jaren na 2020 behoorlijk gestegen. Dit is onder andere ook te zien aan het aantal loonbeslagen dat werkgevers moesten opleggen. Bij een loonbeslag krijgt een schuldeiser een deel van het salaris uitbetaald om een schuld af te lossen. Die uitbetaling gebeurt voordat een medewerker zijn salaris ontvangt. Bij de groep die een aanzienlijke schuld bleek te hebben, was de gemiddelde schuldhoogte ongeveer 43.000 euro. Die schuld was dan verdeeld over 13 tot 14 schuldeisers.

In het afgelopen jaar is de zogenoem­de ‘financiële weerbaarheid’ van de groep met de laagste inkomens nog verder gedaald. Verder blijken ook mensen uit hogere schalen in de gevarenzone te komen. Rosanne Oomkes: “De buffers die er waren, worden nu snel opgevreten door de inflatie. En vaak wordt dit dan weer opgevangen met het maken van nieuwe schulden.”

Sociaal Fondsen voor de politie bestaan al sinds eind van de negentiende eeuw. Toen leefde het gevoel dat je collega’s die financieel klem kwamen te zitten, actief moest helpen. Al in 1886 was er in Amsterdam een vakorganisatie die hiervoor middelen reserveerde. En kregen medewerker vanuit die middelen steun bij uitgaven die ze niet konden doen. Intussen kent elke eenheid, het Politiedienstencentrum en de Politieacademie zijn eigen Sociaal Fonds. Deze werken hoog allemaal strikt onafhankelijk en los van de politieorganisatie. Zodat ze alle vertrouwelijkheid kunnen garanderen voor de politiemensen die zich bij hen melden.

Meer informatie over de Sociaal Fondsen Politie vind je op het intranet van de politie. Verder kun je hier een interview lezen met voorzitter Judith Eleveld, voorzitter van het Landelijk Overleg Sociaal Fondsen bij de politie. Via Geldfit kun je ook in contact komen met de Sociaal Fondsen voor de Politie.